به گزارش خبرگزاری «حوزه»، پنجمین روز از ماه شعبان سال سی و هشتم هجری قمری، منزل حسین بن علی(ع) غرق در شادمانی شد و فرشتگان الهی در میلاد نوری دیگر از این سلاله پاک در مدینه منوره، زائرسرای حسینی شدند تا تهنیت گویِ مولود مبارکی باشند که از نسل او قائم آل محمد (ص) برخواهد خاست و عدل و داد حقیقی را در گستره ی کره خالی برقرار می سازد.

در چنین روز خسته ای ، شخصیتی از تبار خاندان عصمت و طهارت دیده به جهان گشود که زیور و زینت عبادت کنندگان و آقای سجده کنندگان بوده و هست.

امامی که حقیقتاً اسوه نیایشگران بود و مقتدای همه عاشقان درگاه قرب الهی ؛ کسی که در امر عبادت و مناجات با حضرت حق از همگان پیشی می گرفت تا بدان جا که گاه مورد سوال و حتی اعتراض یاران و نزدیکان خویش هم واقع می شد. بی گمان نقش امام سجاد(ع) در پیشبرد نهضت و مکتب اهل بیت(ع) و به خصوص پیام رسانی حقیقت مظلوم عاشورا، یک نقش بی بدیل است.

احیاگر نهضت عاشورای حسینی

نکته ای که حجت الاسلام و المسلمین سید قاسم رزاقی ، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی نیز بدان اشاره داشته و می گوید: حضرت سجاد(ع) پس از شهادت مظلومانه اباعبدالله الحسین(ع)، بسیار می کوشید که یاد شهدای مظلوم کربلا به ویژه سید و سالار شهیدان را برای آحاد مردم زنده نگاه دارد و در این بصیرت بخشی البته از شیوه اشک و دعا بهره می گرفت، چه آن که خفقان شدیدی بر جامعه اسلامی پس از شهادت امام حسین(ع) حکمفرما بود.

وی همچنین می افزاید: به تعبیر یکی از بزرگان اهل سنت ، اگر مؤسس اول اندیشه شیعی و اسلامی را "علی بن ابیطالب(ع)" بدانیم، موسس دوم آن بی درنگ "علی بن حسین(ع) " است که گرچه در یکی از سخت ترین دوران زندگی و امامت کردند و مصیبت ها و داغ های بسیاری دیدند اما در آگاه کردن مردم و روشن ساختن دل های آنان از حقایق روزگار هیچ کم نگذاشتند.

نگاهی به مهم ترین القاب امام سجاد(ع)

این محقق و اندیشمند حوزوی در ادامه با اشاره به برخی از مهم ترین القاب امام زین العابدین(ع) بیان می دارد: البته حضرت القاب و کنیه های بسیاری دارند که هریک از آن ها، بر یکی از وجوه کمالی حضرت اعم از اخلاقی و شخصیتی دلالت دارد؛در بین کنیه های ایشان، ابوالحسن و ابومحمد مشهورتر است و در بحث القاب باید از مواردی چون زین العابدین، سید الساجدین، سجاد، سیدالعابدین، زکی و امین نام برد.

وی اضافه می کند: و اما این که چرا حضرت را سجاد لقب داده اند این مساله برمی گردد به سجده های بسیار و طولانی امام (ع) به طوری که نقل است ایشان برای هر نعمتی سر به سجده می گذاشت و این سجده کردن طوری هم بود که پیشانی حضرت همواره پینه بسته بود؛ حتی نقل است وقتی ایشان سر به سجده می گذاشت، آن قدر به همان حالت باقی می ماندند تا این که عرق از سر و صورت مبارک جاری می گشت.

حجت الاسلام و المسلمین رزاقی همچنین می گوید: یکی از ویژگی ها و شاخصه های امام سجاد(ع) این است که در امر تربیتی از دامان پرمهر و محبت سه امام معصوم یعنی پدربزرگشان امیرالمومنین(ع)، عمویشان امام حسن(ع) و پدرشان امام حسین(ع) بهره مند شدند؛ با این حال چند روزی بیشتر از تولد ایشان نگذشته بود که مادر بزرگوارشان حضرت شهربانو(س) را از دست دادند؛ وقتی حضرت 12 ساله بودند دوران امامت سیدالشهدا(ع) آغاز شد و در سال 61 هجری و بعد از واقعه عاشورا، حضرت ردای شریف امامت را به تن کرده و به هدایت مردم پرداختند.

پرچمدار نهضت احیای تمدن اسلامی

وی با بیان این که حضرت سیدالساجدی(ع) حقیقتاً پرچمدار نهضت احیای تمدن اسلامی بودند، اظهار می دارد: گرچه در زمانه حساس ایشان خفقان شدیدی وجود داشت اما ایشان با فعالیت های علمی و فرهنگی و تربیت شاگردان به خوبی مسیر را برای امامان بعد از خود باز و مهیا کردند تا آنجا که هر کس که به دنبال حقائق و معارف الهی بود از هر شهر و نقطه ای خودش را پس از شهادت حضرت به مجلس امام باقر‌(ع) و امام صادق(ع) می‌رساند و از اقیانوس بی پایان آل محمد (ص) به قدر فهم و وُسع خود بهره می بُرد.

وی می افزاید: حضرت همچنین با آثاری که از خود به یادگار گذاشتند از جمله صحیفه سجادیه و نیز کتاب شریف"رسالةحقوق" به خوبی بستر شکوفایی هر چه بیشتر تمدن اسلامی در زمان امام باقر(ع) و امام صادق(ع) را فراهم ساختند به طوری که باید گفت شيوه نويني را در مبارزه ابداع كرده و در قالب دعا به ايفاي نقش امامت در جامعه پرداختند که نقطه اوج این شیوه را می توان در سطر سطر صحیفه سجادیه نگریست.

 عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ابراز می دارد: در حقیقت صحيفه سجاديه با عنایت به اوضاع فرهنگي و سياسي جهان اسلام در آن مقطع با تاكيد بر نيايش و دعا ايراد شده ، چه آن که آن زمان بخش قابل توجهی از مسلمانان در ماديات و ثروت و دنيا طلبي و شهوترانی گرفتار شده بودند و حضرت در اين ميان راه درست را با دعا و مناجات و تاکید بر معنویت گرایی اصیل به مردم نشان مي دادند.

هدایت مردم با نهضت نرم فرهنگی زین العابدین(ع)

حجت الاسلام و المسلمین علی محمد حکیمیان، استاد حوزه و عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه نیز با اشاره به این که توجه به سیره اهل بیت(ع) در همه ابعاد آن باید مورد توجه قرار گیرد، معتقد است: هنر امام سجاد(ع) این بود که در بدترین و سخت ترین شرایط قهرآمیز با روش نرم و به صورت کاملاً فرهنگی و البته به طور غیرمحسوس سیاسی ، دستاوردهای نهضت حسینی را حفظ و منتشر کردند و به تعبیر بزرگان ما حتی نقش آفرینی حضرت زینب (س) نیز در سایه هدایت های ولی خدا یعنی امام سجاد (ع) صورت گرفت که این نکته بسیار مهمی است.

وی همچنین با اشاره به این که مطالعه تاریخ زندگانی و امامت حضرت سجاد(ع) و توجه به دوره های تاریخی مصادف با این ایام حاوی مطالب بسیار آموزنده تاریخی است، اضافه می کند: انسان در عمق ادعیه حضرت که بنگرد هم متوجه می شود که ایشان آگاهانه سبک زندگی و روش خاصی را انتخاب نمودند که در عین حال که ظاهراً مسالمت آمیز است اما افراد را مهیای نقش آفرینی برای دوره های بعدی در راستای تقابل جبهه حق و باطل می کرد، اما با این وجود باید به فرمایشات گهربار زین العابدین(ع) در مسایل اخلاقی و تربیتی نیز توجه کرد که برای امروز ما نیز بسیار ارزشمند و پرکاربرد است.

شاخص های انسان شیعه در کلام امام چهارم

این استاد حوزه و دانشگاه می گوید: حضرت سجاد(ع) در یکی از بیانات نورانی خویش نقل به این مضمون و به طور خلاصه می فرمایند شیعه کسی است که او را با آثار عبادت و نیز سادگی و بی آلایشی در زندگی می شناسند. در چهره او آثار عبادت نمایان است و وقتی که همه ساکت و خاموش هستند، به ذکر خدا می پردازد و زمانی که دیگران در خوشی های زودگذر غرق می شوند، او به فکر رشد و تعالی معنوی خود است و به عبادت و مناجات توجه ویژه دارد.

وی همچنین می افزاید: حضرت در جای دیگر می فرمایند که "سه چیز نجات بخش مؤمن است: این که زبانش را از غیبت مردم باز دارد، خود را به چیزی مشغول کند که در دنیا و آخرت او را سود دهد و بر گناهان، بسیار گریه کند."

تاسی به سیره امام سجاد(ع)؛ لازمه سعادت دنیا و آخرت

حجت الاسلام و المسلمین حکیمیان در خاتمه سخنان خود بیان می دارد: حقیقتاً اگر همه ما که داعیه شیعه و محب بودن این حضرات معصومین را داریم ، در سبک زندگی فردی و اجتماعی خود این گونه باشیم که امام سجاد(ع) فرمود، در مسیر عاقبت به خیری و سعادتمندی حرکت کرده ایم و الا دچار خسران دنیا و آخرت می شویم.

گزارش از: سید محمد مهدی موسوی